Zu Lëtzebuerg, dem Land vun de guttgenierten a gemittleche Bierger, riskéiert de soziale Fridden an d'Schlidderen ze geroden. Den 28. Juni 2025 sinn iwwer 25.000 Leit aus hirem üblech Train-Train ausgebrach a sinn aus Protest duerch d'Stad marschéiert. D'Gewerkschaften OGBL an LCGB haten zur Demonstratioun opgeruff, an hire Message war sou wéineg ze iwwersinn wéi der CSV hire Logo um Projet iwwert d'Pensiounsreform.

Wat no engem eemolegen Opstand ausgesäit, ass a Wierklechkeet ee Nospill op d'Joer 1973, just dass d'Sloganen haut am Feed stinn an net méi op d'Fabriksmauere gemoolt ginn. 

De Luc Frieden, fréier Ikon vun der Finanzwelt an der Handelskammer, elo Premierminister mam Charme vun engem Bankextrait, huet grouss Pläng: Pensiounen erof- an d'Aarbechtsjoren eropsetzen, d'Demonstratiounsrecht verschäerfen, d'Sonndesaarbecht verallgemengen, an d'Gewerkschaften am léifste verbidden. Alles am Numm vun der "Moderniséierung". Jiddereen, deen dat gleeft, gleeft warscheinlech och, CSV stéing fir "Courage, Solidarität a Vision".

De neie Luc, dee ganz deen ale bliwwen ass, presentéiert säi Neoliberalismus mam sympathesche Laache vun engem Bankconseiller, a schwätzt vun enger "verantwortungsvoller Zukunftspolitik", dat heescht eng Sozialpolitik, déi duerch Excel-Tabellen verwalt gëtt. Besonnesch stilvoll: déi geplangte Pensiounsreform - eng Zort Ëmverdeelung vun ënnen no uewen, awer mat PowerPoint.

Wéi de Luc Frieden um 1. Mee bei de Gewerkschaften opgetaucht war, hu Vereenzelter vläicht u Matgefill, Dialog oder zumindest u Respekt geduecht. Ma hie selwer huet warscheinlech éischter u Moschter a Pressefotoe geduecht. No enger kuerzer Begréissung, enger Mettwurscht an e puer Selfien mat richtege Gewerkschafter, ass hien erëm verschwonnen, ier de Grill iwwerhaapt ofgekillt war.

Grouss Symbolik, keng Inhalter: D'Grillwurscht war den Highlight vum Sozialdialog à la Luc Frieden.

Den 13. Juni 2025 huet de neie Luc sech nach domat gebretzt, datt hien net un der geplangter Gewerkschaftsdemonstratioun interesséiert wier - hie géif léiwer deen Dag an de Bësch spadséiere goen. Naturidyll amplaz d'Stëmm vum Vollek.

Awer den 28. Juni koum et live am RTL-Journal, op eemol zu enger Kurskorrektur: "Ech war net am Bësch, ech war doheem an hunn d'Demonstratioun genau verfollegt."  Dat nennt ee wuel politesch Spontaneitéit.

25.000 Leit op der Strooss? No der soziologescher Interpretatioun representéiert jidderee vun hinnen zéng aner. Kuerz nogerechent: 250.000 potenziell Sympathisanten – vun 320.000 Wieler. Dat sinn 78%. Et bleift ze hoffen, datt dem Luc Frieden seng Maueren net sou schalldicht gebaut sinn, datt en d'Roserei vun de Leit iwwerhéiert hätt.

Nach méi kuriéis: Am selwechten Interview huet de Frieden gesot, d'Beschëllegung, hie géif d'Land wéi en CEO féieren, wär him batter eropgestouss. Domm just, datt hie selwer am RTL-Neijoschinterview vum 3. Januar 2024 gesot huet: "De Premierminister ass wéi de CEO vun enger Firma." Wéi d'Journalistin nogehaakt huet, huet de Luc Frieden nach eng Kéier confirméiert: "Wat d'Gestiounsmethoden ugeet, mengen ech, datt dat souguer absolut noutwenneg ass."

Verschidde Politiker brauchen deemno kee Pressespriecher. Si widderleen sech selwer – direkt am Livestream.

An da ginn Zeenen, déi warscheinlech nëmmen an der Politik virkommen. Déi fréier gréng Justizministesch, Sam Tanson, déi intellektuell Mamm vum repressive Anti-Demokratiegesetz, marschéiert elo guttgelaunt mat deenen, déi si fréier mat gesetzleche Bestëmmunge monddout wollt maachen. Dëst nennt een a Parteikreesser e "pragmateschen trou de mémoire". Oder einfach: Lëtzebuerg.

D'CSV schéngt eng Schwächt fir Widderhuelungen ze hunn. Am Joer 1973 huet si mat der DP ënner dem Pierre Werner regéiert. Resultat: Massendemonstratioun, massiv Stëmmeverloschter, a Regierungsverloscht no de Walen vu 1974. 

2025? D'CSV regéiert mat op en Neits der DP, ënnert dem Luc Frieden. Resultat: Massendemonstratioun, massive Réckgang an den Ëmfroen, an d'Schlagzeil am Luxemburger Wort: "Luc Frieden stürzt in der Wählergunst ab".

Wee brauch do nach Geschichtsunterrecht, wann d'Realitéit sech fräiwëlleg widderhëlt?

Ma och wann de Luc Frieden de Sozialdialog als en Hindernis, d'Demonstratiounsrecht als "verhandelbar" an d'Pensiounen als "ze generéis" ugesäit: d'gewerkschaftlech Solidaritéit bléist méi staark wéi jee duerch d'Stroossen. A wann de 9. Oktober 1973 e Virgeschmaach op den 28. Juni 2025 war, da kéint aus der Manif vu gëschter ee Wendepunkt ginn.

Well um Enn ass et net de Bankkonto vum Premierminister, deen zielt, mee d'kollektiv Mémoire vun der Bevëlkerung. An déi seet haart an däitlech: "Et geet duer!"

Och interessant: